Osmanlı öncesi dönemlerdeki durumu hakkında bilgi sahibi olmadığımız Çenesuyu, ismini, Derince'nin kuzeyinde bulunan Çenedağ'dan alır. Kendine has damak tadı ve kalitesiyle bardağınıza kadar gelen Çenesuyu; Çenedağı'nın 1500 yıllık hazinesinden, hiçbir işlem görmeden yeryüzüne kendiliğinden çıkar. Şöhreti Osmanlıdan beri gelen bu su o dönemlerde İstanbul'a Kocaeli'nden hediye olarak götürülürdü. Evliya Çelebi seyahatnâmesinde bahsetmese de Çenesuyu en az 2-3 asırdır bilinen bir su.
1863 yılında Sultan Abdülaziz tarafından İzmit‘te yaptırılan Kasrı Hümayun'un en önemli bölümlerinden birisi saat kulesi yanındaki taç kapının üstünde bulunan kitabededir. Bu leziz su, kitabede İzmitli şair Savfet tarafından yazılan şiirde “Acebi sözlerim olup Çenesuyu gibi ihla” (Toy sözlerim Çenesuyu gibi tatlı oldu) mısrası ile kendine yer edinmiştir.
1930'lu yıllardan önce at-eşek sırtında veya at arabası ile getirilen Çenesuyu'nun dağıtımı ihaleye verilirdi. Su dağıtımını elinde bulunduran son kişi, Moralı ailesinden Hayri Bey idi. Ahşap damacanalara doldurulan su, arabalarla Yemeniciler Sokağı başında Sucu Hayri'nin yerine getirilir, su satın almak için burada kayıt yaptırılarak sıraya girilirdi. Ö zel sakalar tarafından ahşap fıçılar içerisinde şehre getirilerek satılan su, 1932 yılında şehre gelen isale hattının bir kısmı ile Donanma'nın gemi kazanlarında kullanılmak istendi ise de, sonradan suyun azlığından dolayı Donanma bu inşaattan vazgeçti. Bir yıl sonra Belediye 2 parmak bitünlü borularla şehre suyu getirdi. Kozluk Muhtarlık Binası'nın bulunduğu yerde Çenesuyu deposu yapıldı. Çenesuyu çeşmelerinden biri istasyonda, diğeri Yalı Hamamı Sokağı'nın doğusundaki ilk sokağın başında, biri de açılış töreni için belediye önüne yapıldı. Ancak; Ankara-İstanbul karayolunun yapımı sırasında isale hattının yol güzergâhında kalmasıyla suyun şehirde akıtıldığı depo ve çeşmeler iptal edilerek halkın su ihtiyacı Çınarlı Köyü altında inşa edilen tevzi merkezinde karşılanmaya başlandı. Çene Dağı'ndan itibaren yaklaşık 8 km'lik bir hatla tesislere ulaşan suyun 1995'e kadar Kaşık Tesisleri'nde dağıtımı yapılıyordu. Mart 2002'den itibaren ise yeniden inşa edilen halihazırdaki tesiste 19 lt. PC damacana ile 250 cc'lik ve 200 cc'lik bardaklara dolum yapılmaya başlandı.
Hiçbir suni işleme tabi tutulmayan Çenesuyu Sağlık Bakanlığından ruhsatlı doğal kaynak suyudur. 1.2 (Fr) sertlik derecesiyle ülkemizin en yumuşak suları arasında yer alır ve şişkinlik yapmaz . Doğal yapısında kireç bulunmayan, yumuşak olması nedeniyle böbreklerin dostu, zengin ve dengeli mineral içeriği ile şifa kaynağı olan su, 0.25 mg/lt doğal florür oranıyla çocukların diş sağlığı ve kemik gelişimi için faydalıdır. Hamile ve yaşlılar için idealdir. Yıllardır değişmeyen Çenesuyu, 3.22 mg/lt'lik sodyum oranıyla sodyum diyetine de uygundur.
Çenesuyu, zengin ve dengeli minarellere sahip, eski tabir ile- bir “mâ-i lezîz”dir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder